پوشش ضد حریق

پوشش ضد حریق، معرفی انواع پوشش مقاوم به حریق و کاربرد آن

زمان مطالعه: 9 دقیقه
4.4
(23)

پوشش ضد حریق با نام دقیق تر “پوشش های مقاوم به حریق” یکی از مهمترین ارکان ایمنی و مقاوم سازی در برابر حریق در زمینه ساخت ساختمان های بلند با اسکلت فلزی و سازه های فلزی است. عمده ترین دلیل استفاده از پوشش های ضد حریق جلوگیری از فرو ریختن ساختمان (collapse) است.

مثالی را جهت نشان دادن مقدار اهمیت استفاده از انواع پوشش ضد حریق در ادامه می آوریم.

برای مثال یک مجتمع تجاری تفریحی را در نظر آورید که در هنگام ساخت مجتمع از پوشش ضد حریق استفاده نکرده است. اگر در این مجتمع حادثه آتش سوزی رخ دهد دمای آتش سوزی در چند دقیقه به 500 درجه سانتیگراد می رسد و ستون های ساختمان مقاومت خود را از دست می دهند و به خمش دچار می شوند.

بر اثر این حادثه و به دلیل عدم استفاده از پوشش مقاوم به حریق، افراد حاضر در مجتمع تجاری تفریحی تنها مدت کوتاهی وقت برای خارج شدن از مجتمع دارند در صورتی که اگر این مجتمع از پوشش ضدحریق استفاده نماید، زمان برای انجام عملیات ایمنی و خارج سازی افراد به دو ساعت می رسد.

 

مقاله پیشنهادی: مشاوره و اخذ تاییدیه سازمان آتش نشانی تهران

 

پوشش ضد حریق چیست؟

در پاسخ به این سوال که پوشش مقاوم به حریق چیست؟ پاسخ این است که پوشش ضد حریق، به موادی اطلاق می‌شود که توانایی حفاظت از اسکلت فلزی ساختمان ها و بناها، ستون ها و تیرک های اصلی ساختمان را در برابر حریق دارند.

ضرورت محافظت از ساختمان ها یا سازه های فولادی باید همواره مورد توجه طراحان قرار بگیرد که یکی از ضروری ترین و کاربردی‌ترین روش‌های محفاظت از سازه‌های فلزی و فولادی، استفاده از این پوشش ها می باشد. در مجتمع های تجاری و تفریحی و یا ساختمان هایی که تعداد طبقات بالایی دارند استفاده از پوشش های ضد حریق اجباری است.

در این شیوه محافظتی، ستون‌ها و تیرهای اصلی سازه با یک پوشش ضد حریق پوشیده می شوند تا از قاب‌های ساختمانی در برابر آتش‌سوزی محافظت کنند. از آنجا که آسیب پذیری در حرارت بالا، از عیوب سازه های فلزی و فولادی می باشد

 

اجرای پوشش ضدحریق در سازه های فلزی اجباری می باشد.

 

از پوشش ضد حریق در چه مواردی استفاده می‌شود؟

تا به اینجا به صورت کلی با پوشش‌های ضد حریق آشنا شدیم. بیشترین استفاده از پوشش ضد حریق در موارد زیر خواهد بود:

  • ساختمان‌های تجاری و پاساژ‌ها
  • ساختمان‌های مسکونی با تعداد واحدهای قابل توجه
  • سازه‌های دریایی مانند سکوهای نفتی و کشتی‌ها
  • پالایشگاه‌های نفت، گاز و پتروشیمی
  • سقف و دیوار تونل‌ها
  • معادن زیرزمینی
  • واحدهای تولیدی و کارخانجات
  • انبارهای بزرگ نگهداری اجناس
  • سوله‌های صنعتی و …

وجود پوشش مقاوم به حریق یا فایرپروف، در این مکانها و موارد بالا به دلیل امکان بروز حادثه بیشتر از مکان های دیگر لازم است.

به همین دلیل اولویت برای اجرای پوشش ضد حریق در این مکان ها بیشتر از نمونه های کوچک تر است. به غیر از موارد ذکر شده در بالا، در صورتی که هر سازه فلزی دیگری که امکان بروز حریق به دلیل فعالیت های انجام شده در آن وجود دارد باید اجرای پوشش ضد حریق در آن جدی گرفته شود.

 

مقاله پیشنهادی: سیستم اطفاء حریق چیست و چگونه کار می کند؟

 

مزایای پوشش مقاوم به حریق

پوشش های ضد حریق؛ تخریب سازه را به تعویق می اندازند و خسارات جانی و مالی را به طرز قابل توجهی کاهش می دهند. همچنین زمان بیشتری را برای اطفا حریق به گروه های آتش نشانی و امدادرسانی می دهند تا به محل حادثه رسیده و بتوانند اقدامات لازم را در زمان مناسب انجام دهند.

اجرای پوشش ضد حریق در سازه های فلزی اجباری است. مزایای پوشش مقاوم به حریق به شرح زیر می باشد:

  • عدم تولید گازهای سمی بعد از حریق و مواجهه این مواد با آتش
  • در هر نوع سازه فلزی قابل اجرا و پیاده سازی است.
  • عدم تاثیر منفی بر روی ظاهر ساختمان
  • اگر زمان اجرا متناسب با تعداد نیرو باشد، اجرای آن بسیار سریع است
  • فرصت نجات افراد درون ساختمان توسط نیرو های آتش نشانی، بسیار بیشتر از ساختمان بدون این نوع عایق است.

نحوه اجرای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی ساختمان

در ادامه به تمهیدات مورد نیاز پیش از اجرای پوشش، حین اجرا و پس از اتمام اجرا می پردازیم:

تمهیدات مورد نیاز قبل از اجرای پوشش ضد حریق

  • عملیات اجرای سقف پیش از مقاوم سازی
  • سطح فولاد باید دارای دمای بیشتر از 4/4 درجه سانتیگراد و کمتر از 50 درجه سانتیگراد باشد.
  • عاری بودن سطح فولاد از گریس، روغن، پوسته و هر ماده ای که باعث کم شدن چسبندگی می شود.
  • ترمیم پرایمر آسیب دیده در صورت آسیب دیدگی
  • فضای میان تیر و عرشه فلزی باید طوری با پشم سنگ پر شود که سطح پشم سنگ با لبه تیر برابر باشد و به صورت اصطکاکی در محل واقع شود.
  • جمع آوری بتن های مازاد ناشی از عملیات بتن ریزی
  • شستشوی سطوح اسکلت با واترجت برای عاری بودن سطح از گرد و خاک
  • عاری بودن سطح زمین از نخاله برای حرکت راحت خرک های متحرک
  • مجهز بودن خرک های متحرک به چرخ های قفل شونده جهت جلوگیری از سقوط در کنار پرتگاه ها و روی رمپ ها
  • مجهز بودن خرک های متحرک به حفاظ با ارتفاع 90 سانتی متر

تمهیدات در حین اجرای پوشش ضد حریق

  • ماده چسباننده (Key Coat/Bonding Agent) پیش از اجرای پاشش، باید با فاصله زمانی مناسب که به شرایط محیط بستگی دارد اجرا شود.
  • ماده چسباننده (Key Coat/Bonding Agent) روی سطوح شسته شده پیش از اجرای پوشش باید خشک شده باشد.
  • دانسیته تر مواد، باید به صورت روزانه در محل اندازه گیری شود.
  • کنترل ضخامت ماده تر، باید توسط اپراتور پاشش و با استفاده از اندازه گیر استاندارد به صورت مداوم انجام شود.
  • پوششهای با ضخامت بالاتر از 16 تا 20 میلیمتر باید بیشتر از یک دست اجرا شوند.

تمهیدات پس از اجرای پوشش ضد حریق

  • تهویه مناسب محیط برای خشک شدن مواد به صورت مناسب
  • حفاظت از عملیات اجرا در مقابل عوامل آسیب زا مانند ریزش آب، باران و غیره
  • حفاظت از عملیات اجرا مطابق شرایط بهره برداری
  • در صورت نیاز به اتصال هرگونه قطعه به اسکلت فلزی، عملیات باید با هماهنگی مجری ضد حریق انجام شود.

انواع پوشش‌های ضد حریق اسکلت فلزی

در صنعت ساختمان‌سازی انواع پوشش‌ های ضد حریق رایج و در دسترس را عمدتاً بر اساس نوع اجرا می‌توان به سه دسته زیر تقسیم بندی نمود:

  • پوشش‌های معدنی
  • رنگ‌ ضد حریق (عایق و منبسط شونده)
  • بورد ضد حریق (پنل ضد حریق)

انواع پوشش های ضدحریق پایه معدنی

  • پوشش سیمانی
  • پوشش گچی

پوشش ضد حریق معدنی چیست؟

پوشش ضد حریق پایه معدنی ملاتی است که از ترکیب ورمیکولیت یا پرلیت و گچ یا سیمان به عنوان چسباننده و همچنین الیاف تقویت کننده ملات می باشد. برای جلوگیری از ترک خوردگی نشات گرفته از تنش های حرارتی از الیاف استفاده می شود.

 

پوشش معدنی

 

پوشش ضد حریق سیمانی

پوشش ضد حریق سیمانی دارای رنگی سفید تا خاکستری کم رنگ است و دلیل استفاده از آنها حفاظت از سازه‌های فلزی در برابر حریق می باشد. این پوشش ضد حریق اسکلت فلزی، به صورت یک لایه چند میلیمتری روی سطوح به صورت پاششی مورد استفاده قرار گرفته و تا دمای بالاتر از 450 درجه را تحمل می کند.

بزرگترین نقطه قوت این نوع پوشش ضد حریق، مقرون به صرفه بودن و استقامت خوب نوع سیمانی آن در برابر عوارض جوی است. از معایب پوشش های ضد حریق پایه سیمانی، ظاهر نامناسب و ضخامت نسبتا زیاد آن، اضافه کردن بار اضافه به ساختمان، افزایش وزن سازه و تحمیل بار مرده مضاعف به سازه است.

پوشش ضد حریق گچی

پوشش‌ های ضد حریق گچی شباهت زیادی به پوشش‌های سیمانی دارند و مانند آنها به صورت پاششی با استفاده از نازل‌ها روی سازه‌های فلزی اسپری می شوند. پوشش‌های گچی در هنگام بروز آتش سوزی از افزایش حرارت سازه فلزی جلوگیری می‌کنند اما نسبت به پوشش ضد حریق سیمانی مواد پایه گچی، محدودیت کاربرد دارند.

قیمت پوشش ضد حریق معدنی

به طور کلی قیمت پوشش ضد حریق از سه فاکتور مهم نشات می گیرد:

  • زمان و ساعت دوام پوشش در برابر حریق با توجه به کاربری، طبقات و متراژ ساختمان
  • مشخصات هندسی پروفیل های استفاده شده در سازه
  • ضخامت انتخاب شده برای پوشش

همچنین قیمت اجرای پوشش ضد حریق معدنی به فاکتورهای زیادی بستگی دارد که نیاز به بازدید وضعیت ساختمان و نقشه های سازه می باشد. به طور کلی قیمت پوشش ضدحریق معدنی پایه سیمانی از سایر پوشش های ضدحریق ارزانتر بوده زیرا هم مواد آن دارای قیمت کمتری هستند و هم اینکه برای اجرای آن نیازی به نیروی متخصص نیست اما در مقایسه؛ رنگ های ضد حریق دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روش ها بوده زیرا هم مواد اولیه آن گرانتر بوده و هم برای اجرای آن نیاز به نیروی متخصص می باشد.

 

برای اطلاع دقیق از قیمت ها با ما تماس بگیرید.

 

رنگ ضد حریق

رنگ های ضد حریق در ضخامت های بسیار کم اجرا شده و پس از قرار گرفتن در برابر حریق پف کرده و یک لایه زغالی تولید می کنند که این لایه زغالی باعث ایجاد فاصله میان آتش و سازه فلزی و حفاظت سازه در برابر حریق می شود. از معایب آن قیمت بالا به نسبت پوشش های ضدحریق سیمانی و گچی و همچنین وجود نیروی متخصص برای اجرای آن و از مزایای آن می توان به حفظ زیبایی ظاهری ساختمان اشاره نمود.

 

رنگ ضد حریق

 

روش اجرای رنگ ضد حریق

رنگ های ضد حریق در زمان های بسیار کوتاه و به راحتی و با ابزارهای متفاوتی مانند قلم مو، غلتک و دستگاه پاشش رنگ ایرلس قابل اجرا هستند. همچنین قابلیت اجرایی بر روی کلیه سطوح با هر زاویه و شکستگی را دارند.

این پوشش اگر در معرض ضربه قرار گرفته و به ترمیم احتیاج داشته باشد؛ به راحتی و حتی با ابزار قلمو قابلیت ترمیم دارد. همچنین پس از اتمام عملیات پوشش دهی نیازی به هموار نمودن سطح نیست.

روش اجرای رنگ ضد حریق از مراحل زیر پیروی می کند:

در ابتدا برای اجرای رنگ های ضد حریق نیاز است تا سطح مورد نظر پاکسازی شده و آلودگی های آن برطرف شوند، سطح باید چربی گیری شده و شستشو شود. سازه های بتنی نیز باید صاف و بدون آلودگی باشند. مرحله بعد؛ استفاده از پرایمرضدخوردگی متناسب با پوشش است که پیش از رنگ اصلی باید انجام شود. برای کابل و یا چوب نیازی به استفاده از پرایمر نیست.

بورد ضد حریق

این نوع بوردها دارای مواد مقاوم به حریق هستند. اجرای این نوع پوشش ساده و سریع است و قابلیت اجرا روی سازه فلزی و همچنین قابلیت پذیرش انواع فینیشینگ مانند کاغذ دیواری، رنگ و غیره را دارند اما در حال حاضر هیچ بورد ضد حریقی مورد تایید سازمان آتش نشانی نمی باشد.

 

بود ضد حریق

 

پوشش ضد حریق کابل چیست؟

پوشش ضد حریق کابل (cable coating) محصولی بر پایه آب است که نوعی عایق حرارتی یا همان پوشش ضد حریق صنعتی است، غلظت بالایی دارد و برای جلوگیری از آسیب دیدگی اتصالات برق و آسیب رسیدن به کابل استفاده می شود.

پوشش های ضد حریق کابل از نوع پاششی بوده و تنها امکان اجرایی شدن به وسیله دستگاه های مخصوص را دارند. ویژگی های این محصول عبارتند از:

این محصولات سازگاری زیادی با محیط اطراف داشته و دارای طول عمر قابل قبولی هستند و در زمان آتش سوزی هیچ گونه گاز مخرب و سمی تولید نمی کنند و در برابر نور خورشید پوسیدگی نمی دهند.

 

مقاله پیشنهادی: تعمیر و نگهداری سیستم های اطفا حریق

 

استانداردهای پوشش ضد حریق

پایداری و حفظ و نگهداری دیوارها، ستون ها، سقف ها و سایر قسمت های ساختمان ها در شرایط آتش سوزی از اصول بسیار مهم ایمنی سازه ها می باشد که با توجه به اصول ایمنی استانداردهای خاصی برای ایمن سازی سازه ها در نظر گرفته شده است. به همین منظور، خواص مواد، مقاومت و کاربرد آنها در سازه های مختلف و در برابر حریق، براساس طیفی از استانداردها و در شرایط متفاوت و کاربردها و موارد گسترده ارزیابی می گردد.

برای گردآوری و تدوین این استانداردها، مواد و پوشش های ضدحریق را با شدت و حدت کنترل شده در مدت زمان معینی در برابر آتش قرار می دهند. درنتیجه کارایی مواد و اجزای آنها، بر اساس اینکه چقدر در برابر آتش مقاومت نموده و همچنین مقایسه رفتار این مواد پیش از نخستین نقطه بحرانی مورد ارزیابی و مشاهده قرار می گیرد.

نهایتا گزارشی از رفتار و مقاومت هر یک  از مواد در برابر آتش، ارزیابی گشته و اعلام می گردند. این روش ها آزمایش استاندارد حریق نامیده شده و کارایی آنها بر اساس مقدار ایستادگی این مواد در برابر آتش در مدت زمان های معلوم، مشخص می گردد. این استانداردها مورد تایید سازمان های ایمنی (HSE) و سازمان آتش نشانی می باشد.

تعدادی از این استانداردها را در لیست زیر مشاهده می کنید:

  • استاندارد UL 263
  • استاندارد UL 723
  • استاندارد ASTM E736
  • استاندارد ASTM E605
  • استاندارد UL 1709

استانداردUL 263

این استاندارد برای انواع گوناگون سازه های ترکیبی بنایی، دیوارها، ستونها، سازه های کامپوزیتی و غیره می باشد. این استاندارد، دارای کمترین ایمنی تایید شده برای مقاوم سازی تمامی سازه های مسکونی و صنعتی در برابر حریق می باشد.

استاندارد UL 723

این شیوه آزمایش؛ در جهت تشخیص مصالح و مواد به کار رفته در ساختمان و سازه ها در برابر سوختن سطح است.

استاندارد ASTM E736

این روش آزمایش؛ در جهت تست پیوستگی و چسبندگی اسپری مواد ضدحریق به کار برده شده روی اجزای سازه است.

استاندارد ASTM E605

این آزمایش در جهت اندازه گیری ضخامت و چگالی مواد ضد حریق استفاده شده روی اجزای سازه است.

استاندارد UL 1709

این استاندارد مورد استفاده پتروشیمی ها است زیرا دمای آتش در 5 دقیقه به صورت ناگهانی به 2000 درجه فارنهایت می رسد. گرفتن این استاندارد برای ساختمان ها و سازه های شهری دارای کاربرد نیست.

نحوه محاسبه پوشش ضد حریق

نحوه محاسبه ضخامت پوشش ضد حریق مورد نیاز برای حفاظت از قسمت های مختلف ساختمان به موارد مختلفی اعم از مدت زمان مورد نیاز برای محافظت، شکل و ابعاد سازه و محیط در معرض آتش بستگی دارد. قوانین بین المللی برای هر محصول و سیستم متفاوت بوده و برخی از این مواد و سیستم ها نیاز به انجام چند نوع آزمون مختلف دارد.

فاکتورهای دخیل در نحوه محاسبه پوشش ضد حریق به شرح زیر است:

  • تعیین مقدار تاخیر مورد نیاز (Fire Rating)  
  • تعیین مشخصات ساختمان
  • انجام محاسبات و تعیین ضخامت مواد پوشش ضد حریق

 چطور پوشش‌های ضدحریق اصلی را تشخیص دهیم؟

خدمات پوشش ضد حریق بر اساس نوع پوشش، نوع سازه و قوانین سازمان آتش نشانی توسط شرکت های متفاوتی ارائه می شود. هر ساله سازمان آتش نشانی و سازمان تحقیقات؛ از مواد تولید شده و یا تجهیزات آنها آزمایش های متفاوتی می گیرند.

اگر این شرکت ها در این آزمون ها موفق شوند می توانند جایگاه خود را در وندور لیست آتش نشانی حفظ نمایند، در غیر این صورت از این لیست خارج شده تا بار دیگر با رعایت استانداردها دوباره وارد لیست شوند.

برای اینکه بتوانید پوشش های ضد حریق اصلی را تشخیص دهید نیاز است تا به سایت سازمان آتش نشانی مراجعه کرده تا لیست شرکت های مورد تایید که ارائه دهنده پوشش ضدحریق اصلی هستند مشاهده کنید. همچنین می توانید از لینک زیر این وندور لیست شرکت های آتش نشانی را مشاهده نمایید.

 

بیشتر بخوانید: لیست شرکت های مورد تایید آتش نشانی

 

نکته پایانی

در ساختمان ها و سازه های اسکلت فلزی به طور معمول از ترکیب پوشش های ضد حریق پایه معدنی و رنگ های ضد حریق استفاده می گردد. این پوشش ها می توانند سازه های بزرگ با کاربری های متفاوت را در برابر حریق محافظت کنند. تنها نکته این است که نوع مناسب پوشش ضد حریق برای سازه به کار برده شود.

این مقاله چقدر براتون مفید بود؟

روی پنج ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

ممنون از بازخوردتون!

تا حالا رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

درحال بارگذاری ...
مقایسه محصولات
لیست مقایسه محصولات شما خالی می باشد!