سیستم اطفاء حریق پودری (آیروسل)
آنچه در این مقاله می خوانید
سیستم اطفا حریق پودری (آیروسل) Aerosol systems گونه ای از سیستم اطفا حریق می باشد که بر پایه استفاده از ذرات بسیار ریز جامد و مواد گازی بنا شده است و در دهه های اخیر جایگزین سیستم اطفا حریق هالون 1301 و سیستم اطفاء حریق کربن دی اکسید CO2 گردیده است.
از دلایل منسوخ شدن استفاده از سیستم هالون 1301، صدمه و خسارتی بود که بر محیط زیست وارد می نمود. آیروسل به دلیل اینکه نسبت به عوامل خاموش کننده شیمیایی جرم کمتری دارد در هوا ماندگارتر است.
سیستم اطفاء حریق پودری آیروسل Aerosol systems یکی از سیستم های اطفای حریق به حساب می آید که در زمان حریق، ترکیبی با خاصیت خاموش کنندگی تولید می کند و با ترکیبی از مواد جامد (پودر) و گاز، باعث خاموش شدن آتش می شود.
سیستم آیروسل به هیچ مخزن آبی، نازل، دریچه و … برای فعالیت خود نیاز ندارد و بعد از عملیات حریق کمترین میزان آلودگی را دارد. پیش از ورود به مبحث لازم است به مقدمه ای در مورد نحوه تشکیل آتش و کلاس بندی انواع حریق بپردازیم.
حریق چگونه ایجاد می شود؟
سوختن یک ماده همیشه یکسان نیست و بسته به نوع ماده سوختنی؛ نوع حریق نیز متفاوت است اما همواره عوامل ثابتی در ایجاد حریق نقش دارند که باعث شکل گیری آن شده و آتش سوزی را پدید می آورند.
هرم حریق چیست؟
سال های متمادی تصور بر این بود که سه فاکتور اکسیژن، سوخت و گرما سبب بروز حریق می شود اما در سال های اخیر فاکتور جدیدی به عنوان واکنش های شیمیایی زنجیره ای به این فاکتورها اضافه شده است و برای ایجاد حریق همه این فاکتورها باید موجود باشند به همین دلیل مثلث حریق که در گذشته بسیار مورد استفاده بود به هرم حریق تغییر یافته است. سیستم های اطفا حریق نیز دقیقا بر اصل حذف یکی از این فاکتورها استوارند.
کلاس بندی حریق بر اساس استاندارد NFPA
بر اساس کلاس بندی حریق و نوع ماده سوختنی، سیستم های اطفا حریق متفاوتی استفاده می شود. بنابراین بررسی و شناخت نوع حریق کمک شایانی به انتخاب و طراحی نوع سیستم اطفا حریق می کند.
کلاس بندی حریق | نوع ماده |
حریق نوع A | مواد عادی و نرمال مانند چوب، کاغذ، لاستیک و پلاستیک |
حریق نوع B | مایعات قابل اشتعال و مواد پایه روغنی مانند حلال ها،روغن ها،گازوئیل، رنگ ها و لاک ها |
حریق نوع C | تجهیزات الکتریکی حامل جریان |
حریق نوع D | فلزات قابل اشتعال مانند لیتیوم، تیتانیوم و منیزیوم |
حریق نوع K | مواد پخت و پز مانند روغن های آشپزخانه |
روش هایی برای عملکرد سریع مهار کردن آتش
- ایزوله کردن سوخت و یا کم کردن آن
- کم کردن حرارت
- ایزوله کردن اکسیژن و یا کم کردن آن
- مهار کردن واکنش زنجیره ای مواد اشتغال زا
آیروسل چیست؟
آیروسل ماده ای غیرسمی و پایدار می باشد که توسط واکنش گرمازا یا به صورت الکتریکی فعال شده و در نتیجه آن ترکیبی از مواد جامد و گاز با خاصیت خاموش کنندگی تولید می گردد. اطفاء حریق به وسیله آیروسل به مقدار غلظت ذرات آیروسل در برابر آتش و مقدار مواد خاموش کننده لازم برای اطفا، به نوع خطر و مساحت منطقه بستگی دارد. هر چقدر که اطراف آتش با آیروسل زودتر پوشش داده شود اطفای حریق سریعتر صورت می گیرد.
مطالعه بیشتر: اطفاء حریق اتوماتیک فوم
سیستم اطفا حریق پودری(آیروسل)
این سیستم بر مبنای آزاد شدن مواد جامد بسیار ریز و گاز متکی است که به صورت الکتریکی یا واکنش گرمازا فعال شده و می تواند عملیات اطفا حریق را انجام دهد. برخلاف سیستم اطفا حریق گازی و سیستم اطفا حریق شیمیایی، که می بایست مستقیما بر روی شعله نشانه گیری شوند آیروسل می تواند بدون در نظر گرفتن مکان و یا ارتفاع آتش، به سمت هدف ریخته شود.
همچنین آیروسل پسماند کمتری از خود به جای می گذارد. آیروسل تا زمانی که به صورت الکتریکی یا واکنش گرمازا فعال نشود تا زمان تخلیه و حریق، پایدار می ماند. قیمت سیستم اطفا حریق آیروسل نسبت به سایر مواد و سیستم ها پایین تر بوده و مقرون به صرفه تر است.
سیستم اطفاء آیروسل برای کدام کلاس حریق مناسب است؟
این سیستم برای کلاس های حریق A,B,C,K مناسب بوده و بدون آسیب زدن به محیط زیست، انسان و تجهیزات؛ عملیات اطفا حریق را با اطمینان و سریع صورت می دهد. همچنین این سیستم در مکان هایی که امکان استفاده از سیستم های اطفا حریق آبی نباشد بهترین گزینه خواهد بود مانند فضاهایی نظیر اتاق های کنترل، دیتاسنترها، اتاق های برق و غیره.
عملکرد سیستم اطفا حریق آیروسل
با توجه به اینکه عملیات اطفا حریق، باید تنها در صورتی انجام شود که بر اثر گرد و غبار محیط ؛ عملیات تخلیه آیروسل انجام نشود و حریق واقعی اتفاق افتاده باشد، باید کاشف های مناسب، هر دو عامل دود و حرارت را تشخیص داده و به کنترل پنل گزارش دهد تا تخلیه انجام شود.
در روش اطفا حریق آیروسل، عناصر و یا رادیکال هایی که باعث بروز آتش سوزی می شوند تحت تاثیر قرار می گیرند. به دلیل اینکه آیروسل عمدتا از ذرات پتاسیم تشکیل شده، در هنگام بروز حریق این ذرات بر رادیکال های موثر بر گسترش حریق و عناصر اکسیژن، هیدروژن و هیدروکسید اثر گذاشته و با توقف واکنش زنجیره ای حریق، موجب خاموش شدن آتش می شود. سیستم اطفای حریق آیروسل به عنوان سیستم غرقه سازی آتش و یا سامانه اطفاء حریق موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.
این سیستم ها بر روی دیوار و یا سقف نصب می شوند و باعث صرفه جویی در فضایی که اشغال می کنند می گردند. دلیل این موضوع این است. که این سیستم نیازی به هیچگونه شبکه توزیعی ندارد زیرا این سیستم به صورت مخزن ذخیره سازی عمل می کند.
مطالعه بیشتر: سیستم اطفاءحریق اتوماتیک ورتکس (Vortex)
سیستم اطفاء حریق آیروسل چگونه فعال می شود؟
سیستم اطفاء حریق آیروسل از سه طریق فعال می گردد:
- بالا رفتن دما (بیش از 300 درجه سانتی گراد)
- با فرمان گرفتن از سیستم اعلام حریق
- فعال شدن توسط کورد روی محصول
کاربرد سیستم اطفا حریق آیروسل در محیط های مختلف
سیلندرهای آیروسل از ذرات ترکیب پتاسیم تشکیل شده است به همین دلیل در صورت وجود حرارت و یا تحریک الکتریکی در بین ذرات؛ پتاسیم از سیلندر خارج می شود و با بخار آب و گازهای CO2 و N2 ترکیب شده و ماده اطفایی را برای مهار کردن حریق تولید می کند. آیروسل در 5 نوع کلاس حریق A تا F کاربرد دارد اما در محیط های زیر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
- انبارهای مواد شیمیایی
- صنعت نفت، گاز و پتروشیمی
- صنعت مخابرات و ارتباطات
- اتاق کنترل
- صنعت دریانوردی و بنادر
- حفاظت از موتور برق و ژنراتور
انواع سیستم اطفاء حریق آیروسل
سیستم اطفا حریق پودری یا آیروسل (Aerosol) بر اساس نحوه فعال سازی، غلظت مواد و قابلیت تحرک دارای انواع متفاوتی است که در ادامه به آن می پردازیم:
سیستم اطفا حریق آیروسل از نظر نحوه فعال سازی
- کپسول آیروسل مکانیکی : در این مورد سیلندر آیروسل دارای یک فتیله حساس به شعله بوده و با وقوع حریق فعال شده و در زمانی بسیار کوتاه در حدود سه ثانیه مواد درون کپسول تخلیه می گرد.
- کپسول آیروسل الکتریکی : بعد از ارسال سیگنال از دتکتور به کنترل پنل، ولتاژ 24 ولتی به کانکتور کپسول آیروسل فرستاده شده و درعرض 6 ثانیه آیروسل آزاد می شود.
- کپسول آیروسل حرارتی : زمانی که دمای محیط به بالاتر از 300 درجه می رسد. از آنجا که این کپسول ها دارای سنسور حساس به این دما هستند فعال می شوند.
سیستم اطفای حریق آیروسل از نظر غلظت مواد
- پراکنده
- متراکم
انواع سیستم اطفا حریق آیروسل بر اساس قابلیت تحرک
- آیروسل ثابت
- آیروسل قابل حمل یا پرتابل
مطالعه بیشتر: سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی
مزایا سیستم اطفای حریق آیروسل
- وزن کم و حجم کم
- کمترین میزان آلودگی در محیط
- بدون نیاز به مخازن تحت فشار و لوله کشی
- هزینه ی نگهداری پایین
- جایگزین هالون 1301
- نیاز به بازرسی سالانه ندارد
- نصب بسیار آسان
- عمر طولانی در حدود 10 سال
معایب سیستم اطفاء حریق آیروسل
- قابلیت شارژ ندارد و پس از هر عملیات باید سیستم جدید خریداری شود
- امکان فعال سازی به صورت دستی وجود ندارد
- مناسب برای اتاق های آرشیو و بایگانی نمی باشد ( به دلیل ایجاد چسبندگی و تغییر رنگ بر روی کاغذ )
- برای اطفاء مواد منفجره مانند TNT و باروت و … مناسب نمی باشد
- برای کلاس های حریق A/B/C دارای عملکرد محدود می باشد
- قابلیت نفوذ کم مواد برای اطفاء مایعات قابل اشتعال در حجم بالا
مطالعه بیشتر: سیستم اطفاء حریق گازی
نکات مهم درباره سیستم اطفاء حریق آیروسل
- فاصله تا تجهیزات را براساس دستورالعمل تولید کننده رعایت کنید چون گاز خارج شده از سیلندر آیروسل بسیار داغ است. توجه داشته باشید که هر چقدر سایز سیلندر بزرگتر باشد، گاز خارج شده داغ تر می باشد.
- 10 دقیقه بعد از تخلیه آیروسل، کل غبار را حتما تخلیه کنید در غیر اینصورت تجهیزات صدمه خواهند دید.
- حتما از کپسول های دارای استاندارد بین المللی UL استفاده کنید .
- از دتکتورهای مکنده دود Air Sampling استفاده کنید.
قیمت سیستم اطفاء حریق آیروسل
دو عامل تعیین کننده قیمت سیستم اطفاء حریق آیروسل، ظرفیت و همچنین اتوماتیک یا دستی بودن آن است و به همین دلیل دارای قیمت های متفاوتی در بازار است. بدیهی است که سیستم اطفا حریق اتوماتیک آیروسل قیمت بیشتر و بالاتری نسبت به نوع دستی آن دارد. همچنین یکی از عوامل تاثیرگذار در قیمت سیستم اطفای حریق آیروسل نوع برند کپسول آن است.
این مقاله چقدر براتون مفید بود؟
روی پنج ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
ممنون از بازخوردتون!
تا حالا رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.
- تیم تولید محتوا
- اردیبهشت 20, 1398
- 3596 بازدید