انواع شیرهای آتش نشانی
شیر آتش نشانی یکی از وسایل مورداستفاده برای مقابله با آتش است. شیرهای آتش نشانی برای اطفاء حریق امری لازم و ضروری هستند که از طریق اتصال به سیستم لوله‌کشی منطقه، آب موردنیاز آتش‌نشانان را برای اطفای حریق فراهم می‌کند.
شیر آتش نشانی (valve) وسیله‌ای است که برای قطع و وصل، تنظیم میزان جریان یا منحرف کردن مسیر جریان سیال (گازها، مایعات و…) به‌وسیله‌ی بستن، باز کردن، نیمه‌باز کردن یا منحرف کردن یک مسیر (کانال، لوله،…) مورداستفاده قرار می‌گیرد. شیرها بر اساس مکانیزم، نوع، کاربرد و اندازه انواع بسیار گوناگونی دارند و در اکثر زمینه‌ها ازجمله بحث آتش نشانی و اطفای حریق نقش حیاتی بر عهده‌دارند.
انواع شیرهای آتش نشانی
1- شیرهای ایستاده یا هایدرانت ها (Hydrant valves)
شیر های آتش نشانی ایستاده جهت اطفای حریق در اماکن مختلف اعم از سازمان‌ها، اماکن تجاری، آموزش و …. مورداستفاده قرار می‌گیرد. شیر های آتش نشانی مستقیماً به آب منطقه متصل می‌گردند تا در زمان وقوع حریق، آتش نشان ها بتوانند به‌راحتی به مقدار آب کافی دسترسی داشته باشند. این نوع از شیرهای آتش نشانی به دودسته‌ی: روی سطح زمین و زیرزمینی دسته‌بندی می‌گردند.
2- شیرهای تست و تخلیه مسیر جریان (Test and Drainage Valves)
در سیستم اطفای حریق (شبکه اسپرینکلر) از این شیرها جهت بررسی عملکرد سیستم و تخلیه جریان غیرضروری استفاده می‌گیرد، شیر تخلیه‌ها معمولاً از جنس استیل استنلس و یا برنج تولید می‌شوند برای انتخاب شیرآلات تست و تخلیه، طراحان می‌بایستی به حجم ورودی و خروجی مایع از خط اطفای حریق توجه کنند.
٣- شیرهای پروانه‌ای با قابلیت ارسال سیگنال نظارت (Butterfly Valve supervisory switch)
شیرهای پروانه‌ای سوئیچ ناظر، برای جداسازی مناطق تحت پوشش سیستم اطفای حریق مورداستفاده می‌گیرد و مانند شیر کنترل عمل می‌کنند. این شیرها در ابتدای خطوط مجموعه اطفا حریق نصب می‌گردند. از ویژگی‌های این شیرها نسبت به شیرهای معمولی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛ به‌صورت چشمی می‌توان تشخیص داد شیر در حالت باز یا بسته قرار دارد. توسط سیم‌کشی که درون گیربکس و تیغه کنتاکتورها وجود دارد قابلیت ارسال سیگنال به کنترل پنل وجود دارد و همچنین در صورت قطع جریان برق هشدار قطع به پنل کنترلی ارسال می‌گردد. حالت گیربکس باعث تسریع در انتقال قدرت جهت باز و یا بسته بودن شبکه در زمان اضطراری می‌گردد.
4- شیرهای دروازه‌ای ساقه بلند OS&Y ((outside stem and yoke) Gate Valves)
در شیرهای دروازه‌ای با ساقه بالارونده، با چرخش ساقه، ساقه به داخل یا خارج از شیر جابه‌جا می‌گردد که این حرکت باعث باز شدن یا آب‌بندی شیر می‌شود. از شیرهای دروازه‌ای با ساقه متحرک به‌عنوان جایگزین شیرهای پروانه‌ای سویچ ناظر جهت قطع جریان سیال یا شیرهای کنترل ناحیه‌ای در سیستم ایمنی اطفای حریق استفاده می‌گردد. برای تشخیص وضعیت و حالت شیر در سیستم، معمولاً از یک نشانگر بر روی شیر استفاده می‌کنند تا اطلاع از وضعیت بسته یا باز بودن شیر مستلزم توجه به دستگیره شیر (Wheel) نباشد. همچنین این سویچ‌ها سیگنال را از شیر دریافت کرده و آن را به پنل کنترلی انتقال می‌دهد تا کاربران را از وضعیت شیر مطلع سازند. این شیرها برای نصب در داخل و خارج سیستم اطفای حریق مناسب می‌باشند.
5- شیرهای دروازه‌ای با ساقه ثابت (Gate valves Fixed stem)
در شیرهای ساقه ثابت، گردش ساقه باعث باز شدن و بسته شدن دروازه شده حال‌آنکه با این چرخش ساقه حرکت ساقه به سمت بالا یا پایین انجام نمی‌گیرد. شیر دروازه‌ای با ساقه ثابت به‌عنوان شیرهای قطع کننده ورودی سیستم و کنترل ناحیه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد و به‌عنوان جایگزینی برای شیرهای پروانه‌ای سویچ ناظر و شیرهای دروازه‌ای ساقه ثابت OSY در سیستم‌های امنیتی اطفای حریق استفاده می‌شود. این شیرآلات معمولاً برای جلوگیری از خطر یخ‌زدگی در زیرزمین مدفون می‌شوند. جهت تشخیص وضعیت شیر به‌سادگی و وضوح، ترجیح داده می‌شود که به‌جای دسته شیر (Wheel) ازنشانگر دستی استفاده شود. همچنین این نشانگرهای دستی می‌توانند فرمان باز یا بسته شدن را به شیر ارسال نموده و وضعیت شیر را هرلحظه نظارت کنند.
6- شیرهای یک طرفه (Check Valves)
چک ولوها یا به‌عبارتی‌دیگر شیرهای یک طرفه، فقط اجازه حرکت جریان در یک جهت را فراهم می کنند. آن‌ها از بازگشت آب در مسیر پایین‌دستی جلوگیری می‌کنند و از تجهیزات محافظت می‌کنند. به همین دلیل این محصولات برای سیستم‌های آتش نشانی بسیار مهم هستند.
7- شیرهای فشار شکن از نوع کاهنده فشار (Pressure Reduced Valves)
شیر فشار شکن (کاهنده فشار) به نوع شیری اطلاق می‌گردد که فشار سیال ورودی را کاهش داده و نیز فشار سیال را در خروجی شیر کنترل می‌کند تا فشار خروجی کمتر از فشار ورودی باشد. شیرهای فشارشکن معمولاً جهت کنترل فشار بسیار بالای آب در برج‌های مرتفع، شبکه‌های گسترده انتقال سیالات، مخازن بزرگ صنعتی و … استفاده می‌شوند
این شیرها برای کاهش فشار بیش‌ازحد مجاز بر روی سیستم استفاده می‌شوند.
مزایا: عمر تجهیزات سیستم را افزایش می‌دهد و باعث صرفه‌جویی در آب مخزنی می‌شود که برای کارهای غیرضروری استفاده می‌شود.
8- شیر فشار شکن از نوع تخلیه فشار (Pressure Relief Valves)
شیرهای اطمینان با انجام تعدیل فشار وظیفه حفاظتی دارند، یعنی زمانی که فشار سیال ورودی به آن‌ها از مقدار مشخصی بالاتر برود، به‌صورت خودکار عمل کرده و سوپاپ آن‌ها باز می‌شود و با تخلیه مازاد سیال، فشار را به میزان استاندارد رسانده و از خطراتی از قبیل انفجار در سیستم انتقال سیال بسته، جلوگیری می‌کنند و درنهایت با رسیدن فشار به میزانی کمتر از ماکزیمم فشار شیر اطمینان مورداستفاده، شیر دوباره بسته می‌شود.
9- شیرهای سیلابی (Deluge Valves)
شیرهای اطمینان با انجام تعدیل فشار وظیفه حفاظتی دارند، یعنی زمانی که فشار سیال ورودی به آن‌ها از مقدار مشخصی بالاتر برود، به‌صورت خودکار عمل کرده و سوپاپ آن‌ها باز می‌شود و با تخلیه مازاد سیال، فشار را به میزان استاندارد رسانده و از خطراتی از قبیل انفجار در سیستم انتقال سیال بسته، جلوگیری می‌کنند و درنهایت با رسیدن فشار به میزانی کمتر از ماکزیمم فشار شیر اطمینان مورداستفاده، شیر دوباره بسته می‌شود.
10- – شیرهای سیامی یا شیرهای اتصال آتش نشانی (Siamese valves or FDC Valves)
یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین شیرآلات آتش نشانی در ساختمان ها شیر سیامی می‌باشد. شیر سیامی تشکیل‌شده از ۲ ورودی می‌باشد که در دیوار ورودی ساختمان یا محوطه خروجی ساختمان نصب می‌گردد. این شیر وظیفه انتقال آب به محیط ساختمان جهت پشتیبانی از سیستم اطفای حریق را دارد و سایز آن متناسب با حجم ساختمان، حجم سیستم اطفای حریق و برخی فاکتورهای مرتبط در نظر گرفته می‌شود. جنس شیر سیامی آتش نشانی عمدتاً استنلس استیل می‌باشد. پوشش نهایی آن رزین اپوکسی و یا پوشش رنگ الکترواستاتیک یا رنگ سازمانی است.
11- شیرهای (سیستم) کنترل ناحیه‌ای (ZONE control Valves)
درواقع شیر کنترل منطقه از 4 جز تشکیل‌شده است: شیر پروانه‌ایی ارسال کننده سیگنال، نشانگر جریان آب، نمایشگر فشار و شیر تست و تخلیه. این سیستم شیر کنترل منطقه‌ای برای ساختمان‌هایی استفاده می‌شود که سیستم اطفا حریق آن‌ها از چندین منطقه یا زون تشکیل‌شده است. با استفاده از این سیستم منطقه شناسایی آتش دقیق‌تر می‌شود و پوشش دهی آن بهتر خواهد بود.
هنگامی‌که یک یا چند اسپرینکلر در اثر حریق یا عوامل دیگر فعال می‌شوند و یا شیر تست باز می‌شود، فلوسوئیچ جریان آب را تشخیص داده و این سیگنال نشان می‌دهد که در کدام ناحیه آب در حال تخلیه می‌باشد. درصورتی‌که لازم باشد شیر پروانه‌ای می‌تواند جریان ناحیه موردنظر را ببندد. همچنین سیگنال نشان می‌دهد که شیر پروانه‌ای کاملاً باز و یا در حال بسته شدن است.
١2- صافی‌ها (Strainers)
صافی‌ها برای جداسازی ذرات از جریان برای محافظت اقتصادی از پمپ‌ها، تجهیزات و شیرآلات درون سیستم اطفای آتش طراحی‌شده است. معمولاً در قسمت ورودی شیرها نصب می‌شود و از صافی صفحه‌ای شکل، بخش اتصال تخلیه و پلاگ متصل به لوله، تشکیل‌شده است. صافی صفحه‌ای شکل درون این تجهیز برای از بین بردن مواد خارجی استفاده می‌شود، همچنین شکل مسیر تخلیه و پلاگ لوله، تمیزکاری و تعمیر آن را تسهیل می‌کند.
١3- سویچ جریان سیال (Flow switch)
سویچ جریان (فلو سویچ) به کمک نیرویی که سیال هنگام حرکت ایجاد می‌کند عمل می‌کنند. این تجهیزات در مسیر جریان سیال درون لوله نصب می‌گردند و به‌وسیله‌ی نیروی فشاری حاصل‌شده از جریان سیال با سایر قسمت‌های سیستم، فرمان لازم را در جهت تغییرات لازم در سازوکار سیستم می‌دهند. این فرمانها می‌تواند شامل، روشن و یا خاموش شدن یک پمپ و یا فن و یا فعال شدن زنگ خطر، باز و بسته شدن شیر های اتوماتیک و … باشد.
- تیم تولید محتوا
- شهریور 1, 1400
- 2894 بازدید
