دتکتور مونوکسید کربن چیست؟
دتکتور یا هشداردهنده گاز کربن مونوکسید وسیلهای است که در صورت نشت و یا انتشار گاز مونوکسید کربن در فضا و محیط زندگی شما به سرعت این گاز را شناسایی کرده و قبل از اینکه حجم گاز منتشرشده در فضا به حدی برسد که برای شما خطری ایجاد کند، حضور این گاز را به وسیلهی آژیری که روی آن تعبیهشده است به شما اطلاع میدهد.
دتکتور کربن مونوکسید دارای یک سنسور بسیار حساس به گاز مونوکسید کربن میباشد که حتی مقادیر بسیار جزئی از گاز را در فضا شناسایی میکند و به شما اطلاع میدهد.
حضور دتکتور مونوکسید کربن در خانه و محل کار به حدی ضروری میباشد که سازمان آتش نشانی از سال 1393 به بعد برای ساختمان نوساز، این دتکتور را الزامی کرده و تا زمانی که این دتکتور در نزدیکی منابع گازی مثل پکیج، آبگرمکن و اجاقگاز نصب نشود، پایان کار را صادر نمیکند.
مونوکسید کربن چیست؟
مونوکسید کربن (Carbon Monoxide) با فرمول شیمیایی CO، گازی است بی رنگ و بی بو و غیر محرک که بسیار سمی بوده و قاتل خاموش نامیده می شود. این گاز همچنین بسیار پایدار بوده و بین 2 تا 4 ماه در اتمسفر باقی می ماند.
کربن مونوکسید میل ترکیبی شدیدی با هموگلوبین خون دارد به طوری که میل ترکیبی آن 200 برابر بیشتر از گاز اکسیژن می باشد و به همین علت مسمومیت با این گاز در زمان کوتاهی رخ می دهد. تولید این گاز دارای منابع طبیعی و منشا انسانی و مصنوعی و بر اثر سوختن ناقص سوخت های فسیلی مانند نفت، گاز، بنزین، گازوئیل و زغال می باشد که در منازل از اجاق ها، وسایل گازی پخت و پز، دستگاههای حرارتی و همچنین هنگام سوزاندن چوب و زغال تولید می شود، گاز مونوکسید کربن از هوا سبک تر بوده و قابلیت انتشار آن در محیط بسیار بالاست، به همین دلایل به راحتی با خون ترکیب شده و مانع از رسیدن اکسیژن به بافت ها و ایجاد مسمومیت می شود.
منابع تولید گاز مونوکسید کربن در منازل، محیط کار و ساختمان ها
غفلت و ناآگاهی و عدم رعایت توصیه های ایمنی از عواملی هستند که گاز مونوکسید کربن با استفاده از آنها قربانی می گیرد. با توجه به اینکه بسیاری از مردم همچنان با اثرات گاز مونوکسید کربن آشنا نبوده و به کشنده بودن این گاز باور ندارند به همین دلیل تعداد قربانیان این موضوع به ویژه در فصول سرد سال که استفاده از وسایل گرمازا به ویژه به شکل غیراستاندارد آن آغاز می گردد افزایش می یابد.
منابع تولید گاز کربن مونو اکسید در ساختمان ها به شرح زیر است:
- نقص فنی در وسایل گرمازا
- معیوب بودن مشعل شوفاژ
- ضعف در دودکش شومینه
- استفاده از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش
- نقص در تهویه دودکش و نشت گاز به فضای مسکونی
- استفاده از وسایل خوراک پزی برای گرمایش
- نقص فنی در شبکه تهویه(لوله کشی آبگرمکن ها،بخاری ها،شومینه ها و غیره)
- استفاده از روشنایی گازی به مدت طولانی به ویژه در فضای بدون تهویه
- آبگرمکن های دیواری و زمینی به ویژه در صورت عدم استفاده از دودکش نامناسب
- خودروی روشن در پارکینگ
- عدم تهویه مناسب و صحیح در محیط
نشانه های وجود گاز مونوکسید کربن در محیط های بسته و منازل
زمانی که مقدار مونوکسید کربن در محیط و یا اطراف فردی افزایش می یابد علائم متفاوتی بروز می یابد. مونوکسیدکربن در مقادیر کمتر از 50 ppm در محیط یا 5 درصد در خون انسان مشکلی را ایجاد نمی کند، بین 50 تا 100 ppm این ماده باعث بروز عوارض نورولوژیک شده و در مقادیر بالای 200 ppm یا 20 درصد در خون سبب مرگ فوری در کمتر از دو دقیقه می شود.
وقتی این گاز وارد سیستم تنفسی می شود با هموگلوبین خون ترکیب شده و ماده ای به نام کربوکسی هموگلوبین را بوجود می آورد که از نشانه های وجود آن در محیط و سپس در خون به شرح زیر می باشد:
- سوزش چشم
- خواب آلودگی و خستگی مفرط
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه
- سیاهی رفتن چشم ها
- گیجی
- ضعف و بی حالی
- امکان بروز سردرد شدید
- پرش های عضلانی و اختلال حرکتی
- تشنج
- تاری دید
- تنگی نفس
به طور کلی علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شبیه به علائم سرماخوردگی و آنفولانزا بوده و از آنجا که در فصول سرد سال از وسایل گرمازا در منازل و محیط های دربسته استفاده می گردد به همین دلیل بسیاری از افراد علائم مسمومیت با این گاز سمی را با بیماری سرماخوردگی اشتباه گرفته و معمولا به خواب می روند که متاسفانه این گاز در سکوت جان افراد را می گیرد.
از راه های پیشگیری از مسمومیت و این دست اتفاقات ناخوشایند در اولین گام رعایت اصول ایمنی در ساختمان ها و وسایل گرمازا می باشد. پس از این مرحله استفاده از دتکتور مونوکسید کربن راه حلی مناسب و مطمئن در جهت آگاه شدن از وجود و مقدار این گاز در محیط می باشد. این دستگاه برای شناسایی و هشدار دود نمیباشد! دستگاه هشدار CO برای شناسایی کربن مونوکسید تولیدی، از تمام منابع سوختی طراحی شده است. طراحی این دستگاه برای شناسایی دود، آتش و یا هر گاز دیگری نیست.
دتکتور مونوکسید کربن چیست؟
هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن یا هشدار دهنده گاز CO دستگاهی الکترونیکی و وایرلس (بدون سیم) بوده که برای تشخیص و آشکارسازی مونوکسید کربن در محیط های کوچک به کار برده می شود. این دستگاه به طور معمول در منازل مسکونی، هتل ها، خوابگاه ها و غیره کاربرد دارد.
این دتکتورها با تشخیص مقدار معینی از گاز مونوکسیدکربن در بازه زمانی مشخصی، آلارم یا زنگ خطر را به صدا درآورده و با بوق بلند خود ساکنین را از وجود این گاز سمی مطلع می نماید.
انواع مختلف سنسور دتکتور مونوکسید کربن
- سنسور بیومیمتیک یا زیست تقلید (Biomimetic Sensor)
- سنسور نیمه هادی اکسید فلز (Metal Oxide Semiconductor)
- حسگر الکتروشیمیایی (Electrochemical Sensor)
سنسور بیومیمتیک یا زیست تقلید (Biomimetic Sensor)
کارکرد این سنسورها به ژل موجود در دستگاه بستگی دارد که پس از جذب مونوکسیدکربن تغییر رنگ داده و این تغییر رنگ سبب به صدا درآمدن زنگ خطر می شود.
سنسور نیمه هادی اکسید فلز (Metal Oxide Semiconductor)
زمانی که مدار تراشه سیلیس گاز مونوکسیدکربن را تشخیص می دهد، مقاومت الکتریکی را کاهش داده و باعث ایجاد زنگ خطر می گردد.
حسگر الکتروشیمیایی (Electrochemical Sensor)
الکترودها در محلول شیمیایی در تماس با گازکربن مونوکسید جریان الکتریکی را تغییر داده و باعث به صدا در آمدن زنگ خطر می گردد.
ضوابط محل نصب دتکتور مونوکسید کربن
دتکتور مونوکسید کربن فقط باید روی دیوارها نصب گردد و نصب باید به گونه ای انجام شود که “آشکارساز مونوکسیدکربن” به راحتی خوانده شود و در صورت نصب بر روی سقف ضوابط خاصی باید رعایت گردد.
- باید نزدیک سقف جانمایی شود
- باید در ارتفاعی بالاتر از هر در یا پنجره ای قرار گیرد.
آشکارساز نصب شده بر روی سقف باید حداقل 300 میلیمتر از هر دیوار فاصله داشته باشد.
در شرایطی که ارتفاع سقف اجازه دهد، آشکارسازی که بر روی دیوار نصب می شود ارتفاع آن باید حداقل 229 سانتی متر از کف بالاتر بوده و فاصله آن از سقف از 150 میلیمتر کمتر نباشد.
دتکتور باید در فاصله افقی یک تا سه متری از منبع دارای پتانسیل تولید مونوکسید کربن قرار گیرد.
مکان های مناسب برای نصب دتکتور مونوکسید کربن
هشداردهنده گاز CO به طور خاص برای استفاده در منازل مسکونی، هتل ها، خوابگاه ها، اتاق های بیمارستان، اتاقک های نگهبانی و مغازه ها و غیره و برای حفاظت و نجات جان افراد طراحی گردیده است.
بنابر توصیه ی سازمان حفاظت از حریق آمریکا(NFPA)، دستگاه دتکتور مونوکسید کربن باید در خارج از اتاق های خواب و در کنار اتاق ها نصب گردد. همچنین برای حفاظت بیشتر باید هر اتاق خواب و هر طبقه از ساختمان به یک هشداردهنده گاز مونوکسیدکربن مجهز گردد. در صورتی که طول راهروی اتاق خواب ها بیش از 12 متر باشد، باید در هر دو انتهای راهرو یک دتکتور مونوکسیدکربن نصب گردد.
دتکتور مونوکسیدکربن فقط باید روی دیوارها نصب گردد و نصب باید به گونه ای انجام شود که “آشکارساز مونوکسیدکربن” به راحتی خوانده شود.
مکان های نامناسب برای نصب دتکتور مونوکسید کربن
در نصب دتکتور باید نکات زیر را مدنظر قرار داد زیرا نصب دتکتور در برخی مکان ها مفید فایده نیست. همچنین این دستگاه نمی تواند جایگزین سیستم های کنترل و پایش در ساختمان های عمومی مانند هتل ها و خوابگاه ها باشد مگر اینکه در هر یک از واحدها یک دتکتور جداگانه نصب گردد. سایر محل های نامناسب برای نصب هشداردهنده گاز مونوکسیدکربن به شرح زیر می باشد:
- پارکینگ ها،آشپزخانه و مکان های پر گرد و غبار
- عدم نصب دتکتور مونوکسید کربن در فاصله ای کم تر از یک و نیم متری از وسایل آشپزی
- فضاهایی با رطوبت بالا و زیاد مانند حمام،سونا،دستگاه های رطوبت ساز یا بخارساز،ماشین ظرفشویی و لباسشویی و وسایل مشابه که دتکتور باید با فاصله حداقل سه متر از آنها نصب گردد.
- حداقل دما 10 درجه زیر صفر و حداکثر دما 40 درجه سانتیگراد برای نصب دتکتور مونوکسید کربن بوده و برای کمتر و بیشتر از این دماها مناسب نمی باشد.
- مکان هایی که نسبت به فضاهای بیرونی عایق نیستند مانند اتاق زیرشیروانی، گاراژها، پارکینگ ها و ایوان ها
- خارج از خانه های سیار
- در معرض نور مستقیم خورشید
- مکان هایی با گردش هوای زیاد که مانع از رسیدن گاز مونوکسید کربن به دتکتور می شود مانند نزدیک دریچه کولر، دستگاه تهویه هوا، پنجره های باز، دریچه گرماساز و غیره
- عدم استفاده در انبارها و ساختمان های صنعتی و تجاری و فضاهای باز و اشتراکی مانند لابی ساختمان یا انباری ها
- عدم استفاده در فضاهای مشاع که صدای آژیر قابلیت شنیده شدن توسط واحدهای مسکونی را ندارد
- مستقیما در بالای سینک
نحوه عملکرد هشدار دهنده گاز کربن مونوکسید
این دستگاه تنها زمانی مثمرثمر است که حسگر آن در معرض گاز مونوکسید کربن باشد زیرا ممکن است که این گاز در سایر نقاط دیگر خانه انباشته و یا منتشر شده باشد بدون اینکه دستگاه در معرض گاز مونوکسید کربن قرار گرفته باشد و بتواند آن را تشخیص دهد.
نگهداری از دستگاه هشدار دهنده گاز مونوکسید کربن
برای اینکه دستگاه هشدار دهنده خود را در وضعیت مطلوبی نگه دارید ، باید این مراحل را دنبال کنید:
- هفته ای یکبار با فشار دادن دکمه تست ، دستگاه را امتحان کنید.
- برای حذف گرد و غبار جمع شده هر ماه یکبار دستگاه را جارو برقی بکشید.
- از پاشیدن خوشبو کننده های هوا،اسپری مو،رنگ و غیره نزدیک زنگ هشدار خودداری کنید.
- دستگاه را رنگ نکنید. رنگ باعث بسته شدن دریچه ها شده و عملکرد صحیح سنسور را مختل میکند.
- هرگز از مواد شوینده یا حلال برای تمیز کردن دستگاه استفاده نکنید. مواد شیمیایی می توانند به طور جدی به سنسور آسیب برسانند.
همچنین دتکتور دارای بوق های متفاوتی است که افراد را از وجود شرایط اضطراری و یا صرفا نیاز به تعویض باتری دستگاه آگاه می سازد. به صدا در آمدن بوق و سپس توقف صدای آژیربه معنای وجود مونوکسید در هوا و نیاز به ترک محل می باشد اما در صورتی که هر یک دقیقه یک بار بوق به صدا درآید به معنای ضعیف بودن باتری و نیاز به تعویض باتری ها می باشد. پنج بوق در هردقیقه به معنی نزدیک شدن دستگاه به پایان عمر خود و تعویض آن با دستگاه دیگری است. مهم این است که دستگاه خود را به طور منظم پایش کنید و باتری های آن ار هر 6 ماه یک بار تعویض نمایید.
عیب یابی دستگاه دتکتور مونوکسید کربن
اقدامات لازم در زمان هشدار سنسور گاز مونوکسید کربن
- با خدمات اضطراری خود تماس بگیرید.
- بلافاصله به هوای تازه دسترسی پیدا کنید،به فضای باز بروید یا در و پنجره را باز کنید.
- برای بررسی اینکه همه افراد حساب شدهاند ، یک سرشماری انجام دهید.
- تا وقتی که پاسخدهندگان خدمات اضطراری وارد نشدهاند، دوباره وارد محوطه نشوید و از در یا پنجره باز دور نشوید.
اگر زنگ هشدار شما در طی 24 ساعت دوباره فعال شد
با یک تکنسین لوازمخانگی تماس بگیرید تا منابع CO را در تجهیزات و لوازم گرمایشی بررسی کند و عملکرد صحیح این تجهیزات را مورد بررسی قرار دهد.
در صورت شناسایی مشکلات در این بازرسی، تجهیزات را فوراً سرویس کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد ایمنی مونوکسید کربن و این تجهیزات به هرگونه تجهیزات احتراق که توسط تکنسین بازرسی نشده است توجه داشته باشید و با دستورالعملهای سازنده مشورت کنید یا مستقیماً با سازنده تماس بگیرید. اطمینان حاصل کنید که وسایل نقلیه موتوری در یک گاراژ متصل یا مجاور محل سکونت کار نمیکنند.
سعی کنید دکمه Test را فشار ندهید، دکمه Test نمیتواند زنگ هشدار را لغو کند.
شرکت طرح و تدبیر لیدوما بهعنوان شرکتی که از جانب سازمان آتشنشانی صلاحیت دارد، در راستای تعهدات حرفهای و اجتماعی خود به بررسی و شناسایی دتکتورهای معتبر و مطرح در سطح بازار ایران و جهان پرداخته است و دراینبین بهترین دتکتورهای گاز کربن مونوکسید را شناسایی کرده و با کمترین قیمت ممکن در اختیار مشتریان عزیز خود قرار داده است تا همه با هر توان مالی بتوانند برای حفظ سلامت خود و خانوادهشان این دتکتور را تهیه و در منزل خود نصب کنند.
در ادامه به معرفی دتکتور مونوکسید منتخب کارشناسان لیدوما میپردازیم:
این دستگاه تنها در زمانی مثمرثمر است که حسگر آن در معرض گاز مونوکسید کربن باشد زیرا ممکن است که این گاز در سایر نقاط دیگر خانه انباشته و یا منتشر شده باشد بدون اینکه دستگاه در معرض گاز مونوکسید کربن قرار گرفته باشد. شرکت آتش نشانی لیدوما نمایندگی انحصاری دتکتورهای مونوکسید برند Heiman در ایران می باشد.
این مقاله چقدر براتون مفید بود؟
روی پنج ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
ممنون از بازخوردتون!
تا حالا رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.
- تیم تولید محتوا
- اسفند 14, 1399
- 4576 بازدید
۲ دیدگاه برای “دتکتور مونوکسید کربن چیست؟”
قیمت دتکتور های مونواکسید کربن رو میفرمایید؟
قیمت و انواع دتکتور های مونواکسیدی که دارین رو میفرمایید؟؟